Benjamin Franklin'in Karar Verme Yöntemi

     Hayat boyunca vermemiz gereken kararlar çıkar karşımıza. Günlük hayata, iş hayatımızda, hayatımızın dönüm noktalarında vermemiz gereken ama içinden çıkamadığımız bir çok kararı olmuştur hepimizin. Çoğu zaman yakın arkadaşlarla, aileyle, konu hakkında uzman olanlarla konuşulsa da yerli yerine oturtulamaz bir şeyler. Kafa karışıklığını gidermenin ve doğru karara ulaşmanın tek yolu, kendi içimizdeki karışıklıkları gidermekten geçer. Bu işin bir formülü olmadı tarih boyunca, kesin sonuca ulaştıracak bir mekanizma yoktu hiç bir zaman. Ancak içimizde birbirine karışan sesleri sakinleştirmek, derleyip toparlamak belki karar verme sürecini daha az stresli, daha kolay bir hale getirebilir.

     Bu tip konularda bir çok yöntem anlatılır, karar vermekle ilgili bir çok teknik sayılabilir. Bu yazıda ise bir bilim adamı ve politikacı olan Benjamin Franklin'in karar verme yönteminden bahsedeceğiz. Bu yöntem çok temel olmasına ve Benjamin Franklin'in kendi kişisel kararlarında kullanmak için uyguladığı bir yöntem olmasına rağmen, bu yöntem üzerine çokça akademik çalışmalar dahi yapılmış, başka yöntemler için bir esin kaynağı olmuştur. 1700'lü yıllarda yaşamış birinin kullandığı bu yöntem 300 yıl sonra belki yine hayatı kolaylaştırabilir. 

     Benjamin Franklin, 1772 yılında kendisinden karar verme konusunda yardım isteyen Joseph Priestly'e bir mektup yazmış ve içinden çıkılmaz meselelerle baş ederken kendi kullandığı yöntemi ona anlatmıştır. Benjamin Franklin mektubunda, karar verilmesi gereken konu hakkındaki olumlu ve olumsuz fikirlerin aynı anda bir türlüğü görülemediğinden bahsetmiş ve bu durumun karar vermeyi daha da zorlaştırdığını anlatmıştır. Bu karmaşık durumları netleştirmek için kullandığı yöntem şu şekildedir:

    “My way is to divide half a sheet of paper by a line into two columns; writing over the one Pro and over the other Con. Then during three or four days’ consideration, I put down under the different heads short hints of the different motives, that at different time occur to me, for or against the measure. When I have thus got them altogether in one view, I endeavor to estimate their respective weights; and where I find two, one on each side, that seem equal, I strike them both out. If I judge some two reasons con equal to some three reasons pro, I strike out five; and thus proceeding, I find where the balance lies; and if after a day or two of further consideration, nothing new that is of importance occurs on either side, I come to a determination accordingly.” –Benjamin Franklin

1. Bir sayfayı bir tarafına avantajlar diğer tarafına dezavantajlar başlıklarını atarak ikiye ayırın.

    Bu ayrım sizin kafanızı netleştirmeniz için ilk adımdır.Bu karar sayfanızı bir kaç gün yanınızda taşımanız gerekebilir.

2. Avantaj ve dezavantajlar aklınıza geldikçe bunları başlıkların altına not edin.

     Bir konunun olumlu ve olumsuz yönleri birden bire aklınıza gelmez bu yüzden tek seferde oturup bir liste çıkartmaktansa aklınıza geldikçe yazarak olabildiğince çok farklı bakış açısını değerlendirmiş olacaksınız. Böylece sizi rahatsız eden şeyleri de kaçırmazsınız. Üç dört günlük bir süreyi sadece aklınıza gelenleri not etmek için ayırın.

3. Avantaj ve dezavantajları sınıflandırmanız bittiğinde, iki tarafı birbiriyle kıyaslayarak dengeyi sağlamaya çalışın.

     Benjamin Franklin'in bu noktada yaptığı şey şu: Sakin kafayla o kağıdın başına oturmak ve not alınan tüm maddelere aynı anda (ve dolayısıyla tek bir bakış açısıyla) bakmak. İki taraftan birbirlerine eşit olduğunu düşündüğünüz maddeleri silin. Avantajlardan iki madde size göre dezavantajlardan bir maddeyi dengeliyorsa, bu üç maddeyi listeden çıkarın. Bir taraftan iki diğer taraftan üç madde, diğer taraftaki iki maddeyi dengeliyorsa bu beş maddeyi silin... Bu şekilde bir taraf ağır basana kadar listeyi değerlendirin. (Benjamin Franklin kendi yönteminde sayısal bir değerlendirme kullanmasa da belki her bir maddeye 1'le 10 arasında bir ağırlık vermek bu dengeleme aşamasında işinizi kolaylaştırabilir.)

4. Sonuca ulaştığınızda kararınızın kesinleşmesi ve başka şeylerin eksik kalıp kalmadığını düşünmek için kendinize bir-iki gün daha verin.

     Listeyi tamamladınız ancak bu bir anda sonuca ulaştığınız anlamına gelmemeli, bir iki gün bekleyin ve kararınızdan emin olun.

     Böyle bakıldığında çok kolay bir yöntem gibi gözükse de uygulandığında zihni ne kadar rahatlatacağı fark edilecektir. Olumlu ve olumsuz yönleri birbiriyle kıyaslamak belki bir çoğunu düşünmekten sizi kurtaracaktır. Siz de karar verme konusunda sıkıntı yaayanlardansanız belki de Benjamin Franklin'e kulak vermek iyi olacaktır.